Hệ thống phanh dẫn động khí nén (phanh hơi) là một loại hệ thống phanh thường dùng trên ô tô tải lớn và ô tô chở khách. Hệ thống phanh khí nén bao gồm: cơ cấu phanh và dẫn động phanh, hoạt động nhờ áp lực của khí nén, để điều khiển hệ thống phanh ô tô theo yêu cầu của người lái và đảm bảo an toàn giao thông khi vận hành trên đường
Cấu tạo hệ thống phanh dẫn động khí nén
Nguyên lý từng bộ phận của hệ thống phanh dẫn động khí nén.
- Máy nén khí
Máy nén khí lắp phía trên động cơ, dùng để nén không khí đạt áp suất quy định (0,6 – 0,8 MPa) sau đó nạp vào bình chứa khí nén.
Nhiệm vụ: Cung cấp không khí nén cho hệ thống phanh.
Nguyên lý hoạt động
Máy nén khí là một máy nén có một hay hai piston, được truyền động từ động cơ ô tô và cùng chạy liên tục. Trong hành trình nạp khí, nó hút khi mới qua bộ lọc không khí và nén lại. các van dao động (rung) nằm trong đầu xi lanh điều khiển khí vào và ra. Việc bôi trơn thường được thực hiện qua hệ thống bôi trơn tuần hoàn áp lực của động cơ.
- Bình chứa khí nén
Bình chứa khí nén dùng để chứa khí nén (đủ cho 10 lần đạp phanh, khi máy nén khí hỏng).
- Bộ điều chỉnh áp suất ( bộ van điều áp )
Nhiệm vụ
Tự điều chỉnh áp suất hoạt động giữa áp suất ngắt và áp suất mở.
Bảo vệ hệ thống chống chất bẩn (bộ lọc)
Cho phép kết nối khí nén đến đầu nối bơm lốp xe thí dụ để bơm lốp xe hay nạp khí nén vào hệ thống, thí dụ từ nguồn bên ngoài.
Bảo vệ hệ thống chống quá áp ( van hoạt động không tải tác dụng như van an toàn).
Điều khiển bộ làm khô khí nén.
- Van bảo vệ 4 mạch
Nhiệm vụ
Phân phối khí nén cho 4 mạch phanh
Đảm bảo áp suất trong các mạch còn hoạt động khi áp suất giảm một hay nhiều mạch phanh.
Có thể ưu tiên nạp khí cho các mạch phanh chính
- Tổng phanh chính (cóc đạp) điều chỉnh tỷ lệ áp suất điều khiển van chia hơi.
Nhiệm vụ
Nạp và xả khí nén với định lượng áp suất nhỏ trong hệ thống phanh chính xuống van chia hơi (Cóc) điều khiển đóng mở hơi cầu sau.
Điều khiển van điều khiển rơ móoc.
Có thể cùng với van điều chỉnh tỷ lệ áp suất điều khiển áp suất phanh ở cầu trước tùy theo tải.
- Tay phanh lốc kê
Nhiêm vụ
Tác động có định lượng lên phanh tay đóng mở hơi các xi lanh trữ lực lò xo trong bầu phanh locke.
Vị trí kiểm tra để kiểm soát tác động của phanh tay trong ô tô tải kéo.
- Bộ điều chỉnh lực phanh tự động tùy theo tải với van rơle
Nhiệm vụ
Điều chỉnh tự động lực phanh phụ thuộc vào trọng tải
Điều khiển bằng áp suất trong ống khí lò xo ở ô tô có hệ thống đàn hồi bằng không khí hay bằng khoảng hành trình lò xo ở ô tô có hệ thống đàn hồi cơ học
Van rơle để nạp và xả khí phanh
- Bầu phanh locke
Nhiệm vụ
Xi lanh màng cung cấp lực căng ở phanh chính.
Xi lanh trữ lực lò xo cung cấp lực căng cho phanh tay và phanh phụ. Đây là cơ cấu an toàn đặc biệt khi toàn bộ hệ thống khí nén bị hỏng hoặc rò rỉ. Điều mà người ta làm lý do để khuyên dùng dùng hệ thống phanh dẫn động khí nén với điều kiện đổ đèo núi.
Điều kiện làm việc của hệ thống phanh liên tục chịu áp lực khí nén và nhiệt độ cao của các bề mặt ma sát nên các chi tiết dễ bị hư hỏng cần được tiến hành kiểm tra, điều chỉnh thường xuyên và bảo dưỡng, sửa chữa kịp thời đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật và an toàn tính mạng con người nhằm nâng cao tuổi thọ của hệ thống phanh.
